İyot Yetersizliği Nedir? Belirtileri, Nedenleri ve Korunma Yolları
- Elif KIR GENÇ
- Jun 3
- 2 min read

İyot, vücudumuzun tiroid hormonlarını üretmesi için gerekli olan temel bir mineraldir. Tiroid hormonları, büyüme, gelişme, metabolizma ve sinir sistemi sağlığı üzerinde doğrudan etkilidir. Bu nedenle iyot eksikliği, çocukluk döneminden itibaren pek çok sağlık sorununa neden olabilir.
İyot eksikliği neden önemlidir?
Dünyada önlenebilir zihinsel yetersizliklerin en yaygın nedeni iyot eksikliğidir. Özellikle gebelik ve çocukluk döneminde yetersiz iyot alımı, beyin gelişimini olumsuz etkileyebilir. Eksiklik durumunda ortaya çıkabilecek bazı sağlık sorunları şunlardır:
Guatr (tiroid bezinde büyüme)
Zeka geriliği, öğrenme güçlüğü
Gelişme geriliği
Düşük yapma ve ölü doğum riski
Yorgunluk, halsizlik, kilo alımı
Kimler risk altında?
Hamile ve emziren kadınlar
Bebekler ve küçük çocuklar
Deniz ürünlerini az tüketenler
Yüksek rakımlı veya iç bölgelerde yaşayanlar
Vejetaryen veya vegan bireyler
İyot eksikliği nasıl önlenebilir?
İyot eksikliği, beslenme yoluyla kolayca önlenebilir. Bunun için günlük yaşantıda bazı basit önlemler alınabilir:
İyotlu tuz kullanın.Türkiye’de satılan sofra tuzlarının büyük çoğunluğu iyotlu olarak üretilmektedir. Evde iyotlu tuz kullanmak, eksikliği önlemenin en kolay yoludur. Ancak tuzu aşırı tüketmek hipertansiyon ve kalp hastalıklarına neden olabileceği için dikkatli kullanılmalıdır.
Haftada en az 2 kez balık tüketin.Özellikle deniz balıkları iyot açısından zengindir. Sardalya, mezgit, somon gibi balıklar bu açıdan iyi tercihlerdir.
Süt ve süt ürünleri tüketin.Yoğurt, peynir ve süt gibi ürünlerde doğal olarak iyot bulunur.
Yumurta tüketimini ihmal etmeyin.Yumurta, özellikle sarısı, iyot içerir. Dengeli bir beslenme içinde haftada birkaç kez yer alması uygundur.
İyot kaybını önlemek için tuzu doğru kullanın.İyot, ısı ve ışığa karşı hassastır. Bu nedenle iyotlu tuzun güneş görmeyen, kapalı bir kapta saklanması ve yemek piştikten sonra eklenmesi önerilir.
Fazla iyot zararlı mı?
Evet. İyotun fazlası da tiroid bezini olumsuz etkileyebilir. Özellikle tiroid hastalığı olan bireylerin iyot alımı mutlaka hekim kontrolünde olmalıdır. Takviye ürünler veya yüksek doz iyot içeren besinler bilinçsizce kullanılmamalıdır.
İyot, küçük miktarda ihtiyaç duyulan ama hayati önemi olan bir mineraldir. Toplumda iyot eksikliği halen bir halk sağlığı sorunu olmaya devam etmektedir. Bu nedenle farkındalık oluşturmak ve doğru beslenme alışkanlıkları geliştirmek büyük önem taşır.
Sağlıklı bir yaşam için iyotlu tuz kullanmayı, düzenli balık tüketmeyi ve yeterli süt ürünleri almayı ihmal etmeyin. Unutmayın, doğru beslenme ile birçok hastalık önlenebilir.
Comments